In een kerngezin groeien ouders gaandeweg in de rol van opvoeder. Naarmate de kinderen ouder worden, lopen ze tegen kwesties aan. Zo doen ze steeds meer ervaring op. Biologische ouders vinden opvoeden vaak best lastig. Kun je nagaan hoe ingewikkeld het is voor een stiefouder.
Als kersverse stiefouder zonder eigen kinderen word je volledig in het diepe gegooid en krijg je weinig tijd om in je rol als opvoeder/verzorger te groeien. Voordat je stiefkinderen überhaupt iets van je aannemen, moet je eerst hun respect verdienen. Mogelijk wordt je ook nog eens toegefluisterd (of toegeschreeuwd…) dat je niet mag opvoeden als stiefouder.
Wat doe je als je stiefkinderen iets doen wat je vervelend vindt of in situaties waarbij je zou willen dat het anders gaat? Een van de oplossingen is dit: nodig je stiefkinderen uit tot coöperatief gedrag. In deze blog lees je hoe je dat doet.
Wat is coöperatief gedrag?
Coöperatief gedrag is samenwerken met het kind, om een zo prettig mogelijke leefomgeving te creëren voor iedereen. Zonder daarbij gebruik te maken van manieren om de eigenwaarde van het kind aan te tasten of in te spelen op negatieve gevoelens. De term komt uit het boek How2Talk2Kids. Dit boek is een aanrader voor iedere opvoeder, maar voor stiefouders is het helemaal goud waard. Onderstaande voorbeelden komen uit het boek.
Samenwerken is dus iets anders dan manipuleren. Als we willen dat de ander iets doet, grijpen we algauw naar manipulatieve manieren, zoals:
En hoewel een stiefouder het bovenstaande misschien niet hardop durft te zeggen, ook uit je non-verbale houding kunnen kinderen opmaken hoe jij over ze denkt.
Ik ontmoet veel stiefouders die hun mond dicht houden, uit angst om de band met hun stiefkinderen te schaden. Na verloop van tijd voelen ze veel onmacht en frustratie. Soms ontwikkelen ze weerstand tegen de aanwezigheid van hun stiefkinderen, wat uiteraard niet bevorderlijk is voor de band met hen. Belangrijk dus om iets te zeggen, waarbij je jezelf serieus neemt en het kind in zijn waarde laat. Hoe dan?
7 vaardigheden die uitnodigen tot coöperatief gedrag
In het boek How2Talk2Kids worden de volgende zeven vaardigheden aangereikt om kinderen uit te nodigen tot coöperatief gedrag.
Niet iedere vaardigheid zal bij jou passen of zal aanslaan bij je stiefkinderen. Probeer het eens uit. Bij mijn stiefzoon werkt nummer 4 erg goed: zeg het met één woord. Voor mijzelf is deze vaardigheid ook erg fijn, want ik hoef minder woorden te gebruiken om toch te zeggen wat ik wil.
Belangrijk bij het toepassen van deze vaardigheden is het uitgangspunt dat het kind oké is en dat jij oké bent. Er is alleen iets aan zijn/haar gedrag dat jij niet prettig vindt en daar attendeer je hem/haar even op. Een houding waar kinderen niet goed op reageren is: “Je bent irritant en je kunt niks. Je doet altijd wel iets verkeerd en wat er daarnet gebeurde bewijst dat nog maar eens.” Merk je dat je toch vaak deze negatieve gedachten over je stiefkind hebt? Leer jezelf dan aan om telkens tegen jezelf te zeggen: hij/zij is oké en ik ben oké. Op die manier beïnvloed je je eigen gedachten, je herprogrammeert jezelf als het ware. Je zult merken dat daardoor ook je gevoel positiever wordt.
Veel plezier met uitproberen van de vaardigheden. Laat je mij weten hoe het ging? Dat zou ik leuk vinden. Succes!